Vazgen Sargsjan | |||||
---|---|---|---|---|---|
Persona informo | |||||
Վազգեն Սարգսյան | |||||
Naskiĝo | 5-an de marto 1959 en Ararat | ||||
Morto | 27-an de oktobro 1999 (40-jaraĝa) en Erevano | ||||
Mortis pro | Hommortigo vd | ||||
Mortis per | Pafvundo vd | ||||
Tombo | Yerablur (en) Grave of Vazgen Sargsyan (en) vd | ||||
Religio | Armena Apostola Eklezio vd | ||||
Etno | armenoj vd | ||||
Lingvoj | armena vd | ||||
Ŝtataneco | Sovetunio Armenio vd | ||||
Alma mater | Armenian State Institute of Physical Culture and Sport (en) vd | ||||
Partio | Respublikana Partio de Armenio vd | ||||
Subskribo | |||||
Familio | |||||
Gefratoj | Aram Sargsyan (en) vd | ||||
Infanoj | sen valoro vd | ||||
Profesio | |||||
Okupo | politikisto prozisto militisto vd | ||||
| |||||
| |||||
vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Vazgen Sargsjan (armene: Վազգեն Սարգսյան , naskiĝis la 5-an de marto 1959 - mortis la 27-an de oktobro 1999) estis armena armea komandanto kaj politikisto. Li estis la unua Ministro de Defendo de Armenio de 1991 ĝis 1992 kaj poste de 1995 ĝis 1999. Li funkciis kiel ĉefministro de Armenio ekde la 11-a de junio 1999 ĝis sia murdo la 27-an de oktobro de tiu jaro. Li altiĝis dum la amasa movado por unuiĝo de Montara Karabaĥo kun Armenio fine de la 1980-aj jaroj kaj gvidis armenajn volontulajn grupojn dum la fruaj interbataloj kontraŭ azeraj trupoj. Nomumita Ministro de Defendo fare de prezidanto Levon Ter-Petrosjan baldaŭ post la sendependeco de Armenio disde Sovetunio fine de 1991, Sargsjan fariĝis la plej elstara komandanto de armenaj trupoj dum la Milito en Montara Karabaĥo. En malsamaj pozicioj, li reguligis la armeajn operacojn en la militareo ĝis 1994, kiam batalhalto estis atingita finante la militon kun la fakta unuigo de Respubliko Montara Karabaĥo kun Armenio[1].
En la postmilitaj jaroj, Sargsjan arigis la armetrupojn, establante sin kiel virtualan potenculon. Post subtenado de Ter-Petrosjan reteni la potencon, li devigis la prezidenton eloficiĝi en 1998 pro sia subteno al koncesioj en la intertraktado pri Montara Karabaĥo, kaj helpis la ĉefministron Robert Koĉarjan esti elektita prezidento. Kun siaj rilatoj malboniĝantaj, Sargsjan kunfandis grupon de influaj militaj veteranoj Jerkrapah en la Respublikana Partio kaj aligis fortojn kun Armenio la eks-komunisma ĉefo Karen Demirĝjan. En la elektoj de majo 1999, ilia reform-inklina alianco sekurigis komfortan plimulton en la Nacia Asembleo. Sargsjan iĝis ĉefministro, aperante kiel la fakta decidanto en Armenio kun efika kontrolo de la militistaro kaj la parlamento.[2].
Sargsjan, kune kun Demirĝjan kaj pluraj aliaj, estis murdita en la armena parlamento per pafado la 27-an de oktobro 1999. La krimuloj estis kondamnitaj al ĝismorta puno. Tamen la malfido al la proceso naskis kelkajn konspirajn teoriojn. Kelkaj fakuloj kaj politikistoj argumentas, ke ilian murdon planis Koĉarjan kaj la ministro pri Nacia Sekureco Serĵ Sargsjan. Aliaj suspektis la eblan partoprenon de eksterlandaj potencoj en la pafado.
Malgraŭ lia miksita heredaĵo, Sargsjan nun estas vaste agnoskita kiel popola heroo tra la politika spektro kaj de la publiko. Surbaze de la honora Sparapeto, li faris signifajn kontribuojn al la establado de Armenio kiel sendependa ŝtato kaj certiganta ĝian sekurecon kiel la fondinto de la armena armeo. Li ankaŭ estis kritikita de homrajtaj organizoj pro nedemokratiaj politikoj, precipe pro sia rolo en elektoj. Sargsjan ricevis la plej altajn titolojn de Armenio kaj Montara Karabaĥo, Nacia Heroo de Armenio kaj Heroo de Arcaĥo.